چگونه طرح کسب وکار بنویسیم؟
هر عملیات تجاری نیازمند برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف موردنظر است. اما ما زمانی میتوانیم اقدام به برنامه ریزی کنیم که طرح کسب وکار خود را بشناسیم و بدانیم در چه مسیری گام برداشته ایم و برای پیشبرد برنامه های خود به چه چیزهایی نیاز داریم. بنابراین برنامه ریزی و تهیۀ طرح کسب وکار از نخستین گام های مهم و ضروری برای هر فعالیت اقتصادی نوآور و کارآفرینانه به شمار می آید. هر کارآفرین بایستی درک و چشم انداز مشخص و مستندی از بازار، محصول تولیدی یا خدماتی که می خواهد ارائه دهد، تیم مدیریت و نیازهای مالی فعالیت نوآورانه و نوپای خود داشته باشد. این امر لزوم تهیۀ برنامه ای کامل و جامع که تمامی فرایندهای کسب وکار او را پوشش دهد بیش از پیش مشخص می کند. می توان گفت تهیۀ طرح کسب وکار راهتما و ساختاری را در اختیار کارآفرین و مدیران قرار می دهد تا بتوانند در مسیر پرچالش و متغیر دنیای کسب وکار و بازار فعالیتی موثر و نتیجه بخش داشته باشند.
طرح کسب وکار چیست؟
می توان گفت طرح کسب وکار سندی است که تمامی فرایندهای پیشبرد فعالیت اقتصادی موردنظر در آن درج می شود. کارآفرین یا واحد فناور و نوآور در طرح کسب وکار به توصیف تمامی عناصر درونی و بیرونی مربوط به شروع فعالیت خود می پردازد و تجارت، محصول یا خدمات موردنظر خود، شیوۀ کسب درآمد، تیم مدیریت و نیروی انسانی، میزان اعتبار موردنیاز و نحوۀ تأمین آن، الگوی عملکردی و برنامه های کاربردی دیگری همچون برنامه های بازاریابی را شرح می دهد. طرح کسب وکار بایستی تمامی تصمیم گیری های بلندمدت یا کوتاه مدت واحد در طی سه یا حتی چند سال اولیۀ شروع فعالیت اقتصادی را پوشش دهد. درواقع طرح کسب وکار الگویی است که به سوالاتی همچون: من اکنون در کجا قرار دارم؟ میخواهم به کجا بروم؟ و چگونه به آنجا بروم؟ را پاسخ می دهد.
چه کسانی طرح کسب وکار را از ما درخواست می کنند؟
سرمایه گذاران بالقوه، و حتی خریداران و مشتریان طرح تجاری کسانی هستند که طرح کسب وکار ما برایشان جالب و یا مهم تلقی می شود.
می توان گفت طرح کسب وکار سند مکتوب و خلاصه ای است که می گوید آن کسب وکار در پی انجام چه چیزی است، چگونه منابع خود را برای رسیدن به اهداف موردنظر خود تأمین می کند، و مانند نقشۀ راه به ادارۀ کسب وکار و میزان دستیابی به اهداف و تحقق آنها را میسر می کند.
ما طرح کسب وکار را برای ارزیابی درخواست تأمین مالی و یا ارزیابی مدیریت کسب وکار و به درخواست قرض دهندگان یا سرمایه گذاران در اختیار آنها قرار می دهیم. بنابراین تأثیر اولیه ای که طرح ما بر آنها می گذارد بسیار مهم است.
اما باید بدانیم طرح کسب وکار قرار نیست سندی طولانی و خسته کننده باشد بلکه بایستی سندی منسجم باشد که موارد مهم کسب وکار خود را در آن ارائه دهیم.
اگر قرار است میزان قابل توجهی از زمان، پول و انرژی خود را صرف کسب وکار کنیم تا به نتایج ارزشمندی برسیم، و درصورت لزوم توجه حامیان و سرمایه گذاران را به خود جلب کنیم، باید به طور جدی در تهیۀ یک طرح کسب وکار دقیق و روشن بکوشیم.
از سوی دیگر وقتی برنامه های خود را روی کاغذ می آوریم، مسائل و مشکلات پیشروی خود را بهتر درک می کنیم و می توانیم آنها را پیش از بروز حل کنیم و کاستی های کار خود را اصلاح یا برطرف کنیم. طرح کسب وکار به ما کمک می کند در شناخت برنامه های خود، مشتریان، بازار، استراتژی های قیمتگذاری و شرایط رقابتی پیشروی خود واقعگرا باشیم و مزیتهای رقابتی کسب وکار و فرصتهای آینده را کشف کنیم.
چه کسی می بایست طرح کسب وکار را تهیه کند؟
طرح کسب وکار بایستی توسط فرد فناور، نوآور یا کارآفرین تهیه شود. اما مشاوره گرفتن از منابعی همچون وکلا، حسابداران، مشاورین تجاری و مهندسین می تواند در آماده سازی طرح مفید قرار بگیرد. صاحب کسب وکار منابعی که تخصص و دستمزدهایشان با اهداف او همسو است را بررسی می کند و سپس از افراد منتخب برای تهیۀ طرح اقدام می کند.
به طور کلی برای نوشتن طرح کسب وکار محدودیتی وجود ندارد اما میتوان آن را در سی تا چهل صفحه تنظیم کرد. ما در اینجا شما را با طرح کسب وکار یک صفحه ای آشنا می کنیم که می توانید آن را به عنوان چکیده ای برای ترسیم خطوط کلی کسب وکار خود تهیه کنید.
طرح کسب وکار یک صفحه ای:
طرح کسب وکار یک صفحه ای همانطور که از نامش پیداست خلاصه ای است دقیق از کسب وکار شما که فقط در یک صفحه تنظیم شده است. این طرح با زبانی ساده و خلاصه کلیات طرح شما را نشان می دهد.
هدف از نوشتن طرح کسب وکار یک صفحه ای یکی می تواند ارائۀ ابزاری دقیق و کوتاه به سرمایه گذاران بالقوه باشد که معمولاً فرصت کمی دارند و دوم در دست داشتن طرحی دقیق است که به شما کمک می کند مدرکی موجز و مستند را همواره در دست داشته باشید.
بدین ترتیب اطمینان حاصل می کنید که از استراتژی برخوردار هستید و می توانید درجهت رسیدن به اهداف خود گام هایی عملی بردارید.